Những điều cần biết về tinh trùng yếu

Ths. Bs Nguyễn Trần Thành

Thời gian gần đây số lượng các bạn nam giới đến khám vì lý do Tinh trùng yếu ngày càng tăng gây nhiều lo lắng cho bản thân các bạn cũng như người vợ, vì đây là 1 trong những nguyên nhân chính dẫn đến vô sinh hiếm muộn nam.

1. Thế nào là Tinh trùng khỏe mạnh?

Ở nam giới khỏe mạnh, trung bình một phút có 72.000 tinh trùng được tạo ra, và hơn 100 triệu con trong một ngày. Trong mỗi lần xuất tinh, lượng tinh dịch được phóng ra khoảng 2-5 ml, trong đó chứa 60-80 triệu tinh trùng/ml. Tinh trùng được xem là khỏe mạnh khi có trên 75% di động, trên 25% di động nhanh và trên 30% có hình dạng bình thường, trong tinh dịch không có hồng cầu và bạch cầu chiếm ít hơn 1 triệu/ml.

2. Thế nào là Tinh trùng yếu?

Tinh trùng yếu là tình trạng suy giảm số lượng, chất lượng tinh trùng. 

• Tinh dịch loãng, số lượng ít: tinh dịch không có độ dính và nhớt đặc trưng mà loãng như nước vo gạo là dấu hiệu gợi ý sự suy giảm bất thường về số lượng, chất lượng tinh trùng gây ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh sản ở nam giới.
• Tinh dịch vón cục: tình trạng này có biểu hiện là tinh dịch xuất hiện những hạt trắng nhỏ như hạt cơm, khi bóp thấy mịn như bột. Tinh dịch ở trạng thái này khiến tinh trùng dễ bị chết và khó di chuyển để thụ tinh cho trứng.
• Tinh dịch bị đông đặc: khi ở nhiệt độ 37oC, tinh dịch từ trạng thái sệt, quánh sẽ hóa lỏng sau khoảng thời gian chưa tới 60 phút. Nếu tình trạng hóa lỏng không diễn ra hoặc chỉ hóa lỏng một phần thì đó là dấu hiệu cho thấy tinh dịch bị đông đặc, và tình trạng này khiến tinh trùng khó di chuyển đến gặp trứng, gây ảnh hưởng đến kết quả thụ thai.
• Tinh dịch có màu sắc bất thường: màu sắc của tinh dịch cũng là một trong những tín hiệu cảnh báo về sức khỏe sinh sản, nếu xuất hiện các màu sắc bất thường là dấu hiệu cho thấy cần đi thăm khám bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

3. Nguyên nhân của Tinh trùng yếu

Nguyên nhân tinh trùng yếu rất đa dạng, liên quan mật thiết với thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng và nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau. Một số vấn đề có thể kể đến như:
Thói quen sinh hoạt không lành mạnh ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng tinh trùng như: thói quen tắm nước quá nóng, mặc quần quá chật, đặt laptop lên đùi liên tục khi làm việc làm tinh hoàn nóng lên… Nghiên cứu cho thấy nếu bìu nóng ở 43 độ trong 30 phút sẽ làm giảm tới 80% số lượng tinh trùng trong tinh dịch.
Thường xuyên thức khuya, uống rượu, hút thuốc và sử dụng các chất gây nghiện cũng làm suy giảm chức năng sinh tinh của tinh hoàn.
Chế độ ăn uống không đầy đủ chất dinh dưỡng cũng ảnh hưởng không tốt đến chất lượng tinh trùng.
Các bệnh lý của cơ quan sinh sản nam giới như: giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn ẩn, lạc chỗ, nhiễm trùng hoặc chấn thương. Các bệnh viêm nhiễm do vi khuẩn hoặc virus làm viêm, teo hoặc hoại tử tinh hoàn khiến tinh trùng yếu.
Các bệnh lý toàn thân như đau dạ dày, tăng huyết áp, đái tháo đường… đòi hỏi điều trị thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống trầm cảm cũng có thể dẫn tới bệnh tinh trùng yếu.
Mất cân bằng nội tiết, giảm hóc môn nam giới.
Một số bệnh rối loạn di truyền.
Tuy nhiên một số bệnh nhân bị suy giảm chất lượng tinh trùng vẫn không tìm ra được nguyên nhân.

4. Phòng ngừa bệnh Tinh trùng yếu

Để đảm bảo chất lượng tinh trùng, nam giới cần hạn chế mọi yếu tố gây hại, xây dựng một lối sống lành mạnh bằng cách:
Ăn uống đầy đủ, ăn nhiều rau xanh và hoa quả. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn. Đặc biệt ăn nhiều cá, hải sản giúp tăng số lượng tinh trùng.
Hạn chế sử dụng thức uống có cồn, không hút thuốc lá và sử dụng các chất kích thích.
Tránh tắm nước quá nóng. Nhiệt độ nước thích hợp để tắm vào khoảng 34 độ.
Không mang áo quần quá chật.
Không đặt laptop trên đùi để làm việc.
Không bỏ điện thoại ở túi quần.
Tránh hoạt động thể chất quá mạnh, hoặc các hoạt động có nguy cơ tổn thương tinh hoàn.